Choroby nadnerczy

Nadnercza to gruczoły wydzielania wewnętrznego produkujące hormony. Są one zlokalizowane obustronnie, powyżej nerek i są zbudowane z położonej zewnętrznie kory i wewnętrznego rdzenia. Do hormonów produkowanych przez korę nadnerczy należą:

• kortyzol – główny hormon produkowany przez korę nadnerczy, do jego najważniejszych funkcji należą:udział w odpowiedzi na stres psychiczny i fizyczny (np. zakażenie lub uraz),
• kontrola ciśnienia tętniczego,
• udział w regulacji stężenia glukozy we krwi oraz w regulacji ilości i rozmieszczenia tkanki tłuszczowej,
• aldosteron odpowiedzialny za:
  – kontrolę ciśnienia tętniczego,
  – regulację stężeń sodu i potasu we krwi,
• dehydroepiandrosteron (DHEA) – główny androgen – męski hormon płciowy odgrywa m.in. rolę w rozwoju owłosienia pachowego i łonowego u dzieci w okresie pokwitania (dojrzewania), u dorosłych może mieć związek z „uczuciem dobrostanu” (np. z działaniem poprawiającym nastrój).

Jakie mogą występować choroby nadnerczy:

• nadmierna lub niedostateczna produkcja hormonów – nadczynność lub niedoczynność nadnerczy
• guzki nadnerczy związane z nadmierną produkcją hormonów
• adrenopauza – niedobór androgenów nadnerczowych związany z wiekiem

Niedoczynność kory nadnerczy

Jest to zespół objawów wynikających z niedoboru hormonów produkowanych przez korę nadnerczy, głównie kortyzolu, którego przyczyną może być uszkodzenie nadnerczy (choroba Addisona), albo uszkodzenie lub nieprawidłowa funkcja przysadki.

Główne objawy niedoczynności kory nadnerczy to:

• osłabienie, uczucie zmęczenia,
• utrata apetytu, zmniejszenie masy ciała,
• chęć spożywania słonych pokarmów,
• bóle brzucha, nudności, wymioty,
• niskie ciśnienie tętnicze i możliwe zasłabnięcia przy szybkim wstawaniu z pozycji leżącej,
• zmniejszone stężenie glukozy we krwi,
• zmniejszone stężenie sodu i/lub zwiększone stężenie potasu we krwi (charakterystyczne dla choroby Addisona),
• ściemnienie skóry (charakterystyczne dla choroby Addisona) lub blada skóra (charakterystyczne dla wtórnej niedoczynności kory nadnerczy).

Podstawowym sposobem leczenia chorych z niedoczynnością kory nadnerczy jest leczenie, które wyrównuje niedobory hormonalne.

Nadczynność kory nadnerczy

Jest to zespół objawów wynikających z nadmiaru produkowanych hormonów: kortyzolu, aldosteronu i androgenów.

Najczęściej występującym schorzeniem jest nadmiar kortyzolu zwany również zespołem Cushinga.

Do charakterystycznych i najczęściej występujących objawów zespołu Cushinga należą:

• znaczny wzrost wagi, powiększająca się otyłość, zwłaszcza okolic karku, twarzy oraz brzucha,
• zmęczenie i ogólne osłabienie, w tym także osłabienie siły mięśni,
• podwyższone ciśnienie krwi,
• różowe lub fioletowe rozstępy na skórze brzucha, ud, piersi i ramion,
• zmniejszenie grubości skóry, staje się ona delikatna i skłonna do uszkodzeń i siniaków,
• powolne gojenie się ran, ukąszeń owadów i zakażeń,
• depresja, niepokój, drażliwość, problemy z kontrolowaniem emocji, skłonność do agresji,
• nietolerancja glukozy, mogąca prowadzić do cukrzycy,
• wzmożone pragnienie i częste oddawanie moczu,
• osłabienie struktury kości prowadzące do osteoporozy.

Inne schorzenia wywołane nadmiarem hormonów produkowanych przez nadnercza to:

• Zespół Conna – nadmierne wydzielanie hormonu kory nadnerczy – aldosteronu
• Zespół hyperandrogenizmu nadnerczowego – nadmierne wydzielanie androgenów (męskich hormonów) przez nadnercza

W przypadku podejrzenia choroby nadnerczy najważniejsze jest jej szybkie rozpoznanie i rozpoczęcie skutecznego leczenia farmakologicznego lub operacyjnego.

Leczenie operacyjne jest konieczne w przypadku:

• większości guzków czynnych hormonalnie (produkujących hormony),
• podejrzenia złośliwego charakteru zmian,
• wielkości powyżej 4,5 cm

Zapytaj naszych specjalistów zajmujących się leczeniem chorób nadnerczy o metody leczenia Twojej dolegliwości. Zapraszamy na konsultacje endokrynologiczne do Kliniki WILMED w Warszawie.